تقریری از واقعنمایی گزارههای اخلاقی بر پایه تحلیل فلسفی فعل اخلاقی
نویسنده
چکیده مقاله:
بنا بر رویکرد واقعگروانه در اخلاق، ارزشهای اخلاقی اموری مستقل از اذهان آدمیان، وجودی خارجی دارند که انسانها میکوشند این ارزشها را کشف نمایند. این رویکرد در دوران معاصر گرفتار چالشهای ژرفی شده، بسیاری از اندیشمندان حوزه اخلاق در غرب آن را کنار نهادهاند. این مقاله، با تحلیل فلسفی رفتارهای ارادی انسان، تقریری از واقعگروی اخلاقی بهدست میدهد. طبق فلسفه اسلامی، انسان در رفتارهای ارادی «فاعل بالقصد» میباشد، بدین معنا که رفتارهای جوارحی همواره برای دستیابی به هدفی انجام میگیرند. در این دسته از رفتارها که شامل افعال اخلاقی نیز میشوند، هدف فعل نقشی بنیادین در رفتار دارد، زیرا مطلوب نخست فاعل، رسیدن به هدفی خاص میباشد، اما از آنجا که هدف مذکور بدون انجام فعلی مخصوص محقق نمیشود، شوق فراچنگ آوردن آن هدف (= علت غایی) سبب مطلوبیت فعل یادشده و انجام آن میشود. نتیجه این تحلیل آن است که چون فعل به عنوان مقدمه هدف انجام میگیرد، پس ارزشگذاری هر فعل، تابع ارزش هدف مترتب بر آن است، یعنی بایدها و نبایدهای اخلاقی ناظر به رابطه فعل اخلاقی با هدف مورد نظر از آن فعل است. بهبیان دیگر، بایدها و نبایدهای اخلاقی بیانگر رابطه مقدمیت یا عدم مقدمیت افعال اخلاقی با هدف مورد نظر از اخلاق هستند.
منابع مشابه
تقریری از واقع نمایی گزاره های اخلاقی بر پایه تحلیل فلسفی فعل اخلاقی
بنا بر رویکرد واقع گروانه در اخلاق، ارزش های اخلاقی اموری مستقل از اذهان آدمیان، وجودی خارجی دارند که انسان ها می کوشند این ارزش ها را کشف نمایند. این رویکرد در دوران معاصر گرفتار چالش های ژرفی شده، بسیاری از اندیشمندان حوزه اخلاق در غرب آن را کنار نهاده اند. این مقاله، با تحلیل فلسفی رفتارهای ارادی انسان، تقریری از واقع گروی اخلاقی به دست می دهد. طبق فلسفه اسلامی، انسان در رفتارهای ارادی «فاعل...
متن کاملجایگاه گزارههای اخلاقی از دیدگاه ابنسینا
جایگاه گزارههای اخلاقی از جمله مسائلی است که قرن هاست ذهن متکلمان، فلاسفه و دیگر اندیشمندان را به خود معطوف داشته و اظهارنظرهای متفاوتی در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله، سعی شده بازتابی از دیدگاه ابن سینا در این خصوص ارائه گردد. بحث اخلاق از یک سو، با بحث های حسن و قبح متکلمان گره خورده و از سوی دیگر، قرین مبحث قضایا، اقسام قیاس و مواد آن در منطق است. در این نوشتار، ابتدا به بررسی جایگا...
متن کاملمصرف به مثابه فعل اخلاقی: خوانش انتقادی رویکردهای فلسفی به مصرف
در اوایل دهه 1970 و به دنبال رشد مصرفگرایی در جوامع، بروز بحرانهای زیستمحیطی مانند گرم شدن زمین و تغییرات اقلیمی، تحولات تکنولوژیک و چالشهای نوپدید اخلاقی در اقتصاد جهانی، جنبش جدیدی به نام «مصرف اخلاقی»[1] در حوزۀ اخلاق زیستمحیطی پدید آمد که هدف آن، اصلاح شیوههای مصرف با تکیه بر ملاحظات اخلاقی بود. مصرف اخلاقی، به معنای خرید آگاهانۀ کالاها و خدماتی است که در نظر مصر...
متن کاملنقش نیت در ارزش فعل اخلاقی
این نوشتار از نقش نیت در ارزش فعل اخلاقی سخن میگوید. نویسنده در آغاز به طرح چند پرسش راجع به نقش نیت میپردازد: 1- آیا نیت در ارزشدهی به فعل نقش دارد یا خیر؟ 2- بر فرض که نقش داشته باشد، آیا این نقش در ارزش فعل است یا فاعل یا هر دو؟ 3- اگر در ارزش فعل نقش داشته باشد، چگونه با نظریه حسن و قبح ذاتی فعل که مورد قبول عدلیه است، سازگار میشود؟ در راستای پرسشهای فوق، نویسنده نخست به تعریف نیت میپ...
متن کاململاک فعل اخلاقی از دیدگاه مولوی
آنچه در این پایان نامه مهم است، سخن مولانا و محتوای کار او در برخورد با مسائل اخلاقی است و ذکر این نکته که وی چگونه به بیان مسائل اخلاقی پرداخته است. در این پایان نامه ضمن آوردن مبانی اخلاق، یک روش عملی سیر و سلوک مورد نظر قرار گرفته تا راهی باشد، برای کمال. این روش شناخت حق است و سپس تهذیب نفس وبا عشق قدم در راه کسب فضایل نهادن است. دراین پایان نامه نخست بحث حسن و قبح عقلی و شرعی مطرح می شود،ب...
15 صفحه اولنتایج اخلاقی و حقوقی نظریه فلسفی اسپینوزا
مبانی فلسفی و کلامی می تواند نتایج متعددی در حوزه های مختلف داشته باشد. در این نوشتار چگونگی تأثیر فلسفه اسپینوزا در حقوق جزائی و کیفر جرائم مورد بحث قرار خواهد گرفت. برای این منظور ابتدا باید نظریه فلسفی اسپینوزا و نیز تأثیر آ ن در اخلاق و تکلیف مورد بحث قرار گیرد، آنگاه بر اساس فلسفه، فلسفة اخلاق اسپینوزا به فلسفه حقوق کیفری از دیدگاه او بپردازیم. اسپینوزا فیلسوفی جبری و منکر اختیار انسان اس...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 12 شماره 28
صفحات 85- 101
تاریخ انتشار 2016-03-01
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023